Η τομάτα πολλαπλασιάζεται με σπόρο. Είτε ποικιλία είτε υβρίδιο ο τρόπος παραγωγής είναι λίγο πολύ ίδιος. Υπάρχουν δύο βασικά είδη τομάτας: οι αναρριχώμενες και οι χαμηλές. Οι αναρριχώμενες προορίζονται για θερμοκηπιακή καλλιέργεια χωρίς αυτό να σημαίνει οτι δεν μπορούν να καλλιεργηθούν και στην ύπαιθρο. Απλά το θερμοκήπιο παρέχει την απαραίτητη διαμόρφωση για την αναρρίχησή της. Ενδεχομένως και οι αποδόσεις τους να διαφέρουν για ορισμένα υβρίδια τα οποία προορίζονται αποκλειστικά για το θερμοκήπιο. Οι υπαίθριες ποικιλίες είναι χαμηλότερες, σε θαμνώδη διάταξη, δεν ξεπερνούν το 1,5 μ σε ύψος και αποδίδουν λιγότερο από την αναρριχώμενη τομάτα. Η ποιότητα και η γεύση όμως της χαμηλής τομάτας είναι εξαιρετική. Ίσως η καλλιέργεια τους στο φως του ήλιου χωρίς την παρέμβαση της θερμοκηπιακής κάλυψης να τους προσδίδουν περισσότερα σάκχαρα. Στο σπορείο σπέρνουμε την τομάτα, έναν έναν σπόρο σε κύπελλα με χώμα φυτωρίου καλύπτοντας με λίγο βερμικουλίτη. Τα φυτάκια ποτίζονται τακτικά, λιπαίνονται με φωσφορικά λιπάσματα για τον σχηματισμό πλούσιου ριζικού συστήματος και ψεκάζονται για τυχόν έντομα. Μετά από 40 μέρες από τον σχηματισμό των 2 πρώτων φύλλων είναι έτοιμα για να φυτευτούν στο χωράφι. 

 

Η προετοιμασία του χωραφιού για την καλλιέργεια είναι σχεδόν ίδια με αυτή των άλλων λαχανικών. Πρώτα φρεζάρισμα, μετά κόπρισμα του χωραφιού, μετά ξανά φρεζάρισμα για ενσωμάτωση και τέλος άνοιγμα λάκκων. Οι αποστάσεις πρέπει να είναι 60-70 πάνω στη γραμμή φύτευσης και 80-100 εκ στο διάδρομο μεταξύ των γραμμών. Αν τα φυτά μας είναι εμβολιασμένα, σε υποκείμενο άγριας τομάτας τότε οι αποστάσεις αυξάνονται κατά 20εκ. Αρχικά ποτίζονται στους λάκκους. Στη συνέχεια όμως όσο τα φυτά μεγαλώνουν κάνουμε την απαραίτητη παράχωση και το πότισμα γίνεται στο κεντρικό αυλάκι μεταξύ των φυτών. Η αναρριχώμενη τομάτα όσο μεγαλώνει θέλει κλάδεμα και για να αποδόσει πολλές και μεγάλες τομάτες αλλά και να κρατηθεί το φυτό εύρωστο και υγιές. Κλαδεύουμε όλα τα κλαδιά της βάσης που ακουμπούν στο έδαφος. Τα κλαδιά αυτά μεταφέρουν ασθένειες εδάφους στο φυτό μας. Κλαδεύουμε τους βλαστούς που βγαίνουν 2 στην κορυφή αφήνοντας έναν, τον δυνατότερο. Τέλος κλαδεύουμε κάθε πλάγιο βλαστό που ξεπετάγεται όταν πλέον το φυτό έχει αναπτυχθεί αρκετά. Η υπαίθρια τομάτα συνήθως δεν θέλει κλαδέματα αλλά καλό είναι όταν το φυτό γίνει πολύ εύρωστο να αφαιρούμε βλαστούς της βάσης και της μέσης για να ανανεωθεί και να αποδώσει περισσότερους καρπούς. Μην φοβάστε το κλάδεμα στην τομάτα. Η παραγωγή δεν μειώνεται με το κλάδεμα. Το σωστό και μελετημένο κλάδεμα αποδίδει πάρα πολύ τόσο σε παραγωγή όσο και σε ευρωστία φυτού. Επιπλέον τα λιπάσματα που βάζουμε δεν αποδίδονται στην παραγωγή βλαστών αλλά στην παραγωγή καρπών που είναι και το επιθυμητό. 

 

Η λίπανση της τομάτας είναι ιδιαίτερη. Από το φυτώριο ακόμη χρειάζεται φωσφορικά λιπάσματα που της εξασφαλίζουν πλούσιο ριζικό σύστημα. Στο χωραφι και στα αρχικά στάδια μέχρι να δέσει τον 3ο σταυρό χρειάζεται φωσφορικά λιπάσματα μαζί με κάλιο και πολύ λίγο άζωτο. Το άζωτο το αποφεύγουμε στα πρώτα στάδια παραγωγής γιατί το φυτό αναπτύσσεται πολύ γρήγορα και βγάζει πολύ λίγα άνθη. Θέλουμε οι σταυροί να είναι κοντά (όχι πάνω από 15 εκ) και αυτό είναι το μυστικό της πλούσιας παραγωγής. Μετά τον 3ο σταυρό εφαρμόζουμε λιπάσματα ισορροπίας. Πχ 20-20-20 + Ιχν Best Φυτοθρεπτικής. Έτσι διατηρούμε σε ισορροπία ανάπτυξη, καρποφορία και ανθοφορία. Εαν κόψουμε το φώσφορο απότομα τότε τα άνθη θα λιγοστέψουν. Όταν η τομάτα αναπτυχθεί και βρίσκεται στο τελικό στάδιο ανάπτυξης εφαρμόζουμε καλιούχα λιπάσματα για να ενισχύσουμε την ποιότητα των καρπών. Βέβαια η εφαρμογή λιπασμάτων γίνεται πάντα σε συνάρτηση με τα υπάρχοντα στοιχεία του εδάφους. Πάντοτε υπάρχουν ελλείψεις στοιχείων όπως ασβεστίου, μαγνησίου, σιδήρου ή ψευδαργύρου. Οι ελλείψεις αυτές είναι βασικές και μπορούν να μειώσουν αρκετά την ποιότητα και την ποσότητα της παραγωγής. Στα σύγχρονα θερμοκήπια μετρώνται σε τακτά χρονικά διαστήματα τα πάντα. Και οι ελλείψεις των στοιχείων και η θερμοκρασία του θερμοκηπίου και η υγρασία και το διαθέσιμο διοξείδιο του άνθρακα και η εδαφική υγρασία και το pH και η αλατότητα και όλα αυτά συνυπολογίζονται για το τι λιπάσματα θα εφαρμοστούν από την ρίζα ή από τα φύλλα διαφυλλικά. Μόνο έτσι γίνεται οικονομία στα λιπάσματα και προστατεύεται το περιβάλλον. 

 

Οι τομάτες είναι από τα πλέον ευαίσθητα φυτικά είδη. Προσβάλλονται από πλήθος ασθενειών πολλές από τις οποίες δεν αντιμετωπίζονται με τα γεωργικά φάρμακα που κυκλοφορούν στο εμπόριο. Πολλά είναι και τα έντομα που ταλαιπωρούν τις τομάτες. Αφίδες, αλευρώδεις, λεπιδόπτερα κλπ είναι ορισμένα. Μάλιστα μεταφέρουν με τα τσιμπίματα τους πλήθος ασθενειών. Σήμερα έχουν αναπτυχθεί υβρίδια τα οποία παρουσιάζουν αντοχές σε διάφορες ιώσεις παρόλα αυτά το πρόβλημα της φυτοπροστασίας  δεν λύνεται. Στα σύγχρονα θερμοκήπια αναπτύσσονται βιολογικές μέθοδοι στην αντιμετώπιση ασθενειών. Τόσο με η ανάπτυξη υδροπονικών συστημάτων όσο και με η εφαρμογή αρπακτικών για την προστασία από έντομα αποδίδουν τόσο ώστε το τελικό προϊόν να είναι απαλλαγμένο από χημικά φυτοφάρμακα και να είναι υψηλής ποιοτικής αξίας. Τα συστήματα αυτά όμως είναι πολυδάπανα και απευθύνονται σε επαγγελματίες που επενδύουν αρκετά ώστε να πάρουν το προιόν που θέλουν στην ποσότητα και την ποιότητα που θέλουν. 

 

Η συγκομιδή της τομάτας γίνεται με το χέρι. Στην αναρριχώμενη τομάτα η συγκομιδή γίνεται με την ωρίμανση κάθε σταυρού ξεχωριστά. Δεν περιμένουμε να ωριμάσουν όλες οι τομάτες για να τις μαζέψουμε. Στην υπαίθρια τομάτα η συγκομιδή γίνεται και εκεί κατά σταυρούς αλλά ο κύκλος είναι πολύ συντομότερος. Το κριτήριο για την συλλογή του καρπού είναι το χρώμα και η σκληρότητα του καρπού. Σε επαγγελματικό επίπεδο η συγκομιδή γίνεται με βάση την συγκέντρωση των σακχάρων στο εσωτερικό της τομάτας και αυτό μετράται με ειδικό όργανο. Δεν αφήνουμε την τομάτα να ωριμάσει πλήρως πάνω στην τοματιά γιατί ενδεχόμενη μεταφορά με φορτηγά να υποβαθμίσει την ποιότητα παραγωγής.