Η αγροτική παραγωγή παραμένει για πολλά κράτη η ταυτότητα της χώρας. Γύρω απο αυτήν περιστρέφονται πάρα πολλές άλλες υπηρεσίες που έχουν να κάνουν με έρευνα, με εκπαίδευση, με συμβουλές παραγωγής, με χρηματοδοτήσεις, με επενδυτικά σχέδια, με κατασκευές και όλα αυτά δημιουργούν τις αναπτυξιακές προοπτικές μιας χώρας. Επομένως ο αγροτικός τομέας είναι εξαιρετικά σημαντικός ειδικά για την Ελλάδα η οποία διαθέτει και το κλίμα και τα εδάφη, δηλαδή έχει τις βασικές προϋποθέσεις για μια αξιόλογη αγροτική παραγωγή. Και όταν λέμε αξιόλογη εννοούμε οτι θα είναι σε βαθμό και σε ένταση που θα εξασφαλίζει εισοδήματα για τους ανθρώπους που την υπηρετούν. 

 

Ένας απλός παραγωγός ή κτηνοτρόφος θα πρέπει να γνωρίζει τα έσοδα και τα έξοδα της αγροτικής του εκμετάλλευσης. Οσον αφορά τα έσοδα, είναι το τι εισπράττει από τα προϊόντα που πουλάει. Αυτά υπολογίζονται από το γινόμενο της ποσότητας παραγωγής επί την τιμή πώλησης. Για παράδειγμα αν ένας παραγωγός πουλήσει 1000 κιλά καλαμπόκι, 200 κιλά τομάτες, 500 κιλά πιπεριές και 300 κιλά χοιρινό κρέας τα έσοδα από τις πωλήσεις του θα είναι: 1000 Χ 0,20 + 200 Χ 0,80 + 500 Χ 1,10 +300 Χ 4,50 = 2260 Ευρώ. Βέβαια στην αγορά οι καταβολές στους παραγωγούς δεν γίνονται άμεσα. Αυτό παιζει ρόλο στην οικονομική ευρωστία της γεωργικής εκμετάλλευσης εφόσον η ρευστότητα αποτέλει το ζητούμενο για πολλές γεωργικές και κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις. 

Στοιχεία εσόδων αποτελούν οτιδήποτε πουλά ο παραγωγός όπως για παράδειγμα το μαλλί και τα φτερά από τα ζώα εκτροφής, διάφορα παραπροϊόντα φυτικής η ζωικής προέλευσης, όπως και διάφορα προϊόντα που παράγει η ίδια η εκμετάλλευση όπως πχ πολλοί κτηνοτρόφοι παράγουν τυριά ή γιαούρτι, όπως και πολλοί γεωργοί παράγουν αποξηραμένα φρούτα. Όλα αυτά αποτελούν στοιχεία εσόδων μιας αγροτικής εκμετάλλευσης. Στοιχεία εσόδων δεν αποτελούν καποιες υπηρεσίες όπως για παράδειγμα αν ένας παραγωγός διαθέτει ένα τρακτέρ και αναλάβει την καλλιέργεια ενός χωραφιού κάποιου συναδέλφου του επί πληρωμή, τα έσοδα δεν υπολογίζονται ως έσοδα της εκμετάλλευσης. Υπολογίζονται όμως ως μέρος του γεωργικού εισοδήματος. Το ίδιο συμβαίνει και για τις επιδοτήσεις και για τα ενοίκια εδαφών που πιθανών να υπάρχουν. Έτσι για παράδειγμα όταν ένας καπνοπαραγωγός πουλάει στην βιομηχανία, εκεί καταβάλλεται ποσό μαζί με την επιδότηση. Αν ο παραγωγός συνυπολογίσει και τις επιδοτήσεις στα έσοδα τότε δεν είναι συγκρίσιμα τα μεγέθη μεταξύ των κλάδων παραγωγής επομένως και η απόφαση του παραγωγού για το ποια καλλιέργεια θα επιλέξει να παράγει δεν θα είναι η σωστή.

Ένα άλλο στοιχείο που πρέπει να προσέξουμε είναι με ποια τιμή υπολογίζουμε τα έσοδα. Η τιμή είναι αυτή που γίνεται η πώληση του προϊόντος. Βεβαίως οι τιμές στα αγροτικά προϊόντα αλλάζουν μέσα στη χρονιά όπως και από χρονιά σε χρονιά. Διαφορετική τιμή έχει η τομάτα το καλοκαίρι και διαφορετική το χειμώνα. Ο υπολογισμός των εσόδων από την τομάτα θα γίνει με βάση την τιμή που πουλήθηκε την στιγμή που πουλήθηκε. Αν πουλήθηκαν διαφορετικές παρτίδες σε διαφορετικές τιμές τότε τα έσοδα προκύπτουν από το άθροισμα των επιμέρους εσόδων. Πχ αν την αρχή της χρονιάς πουλήθηκαν 500 κιλά πρός 2,50 ευρώ/κιλό, μετά από 3 μήνες πουλήθηκαν 800 κιλά προς 1,80 ευρώ/κιλό και στο τέλος της χρονιάς 1100 κιλά προς 0,60 ευρώ/κιλό τότε τα έσοδα από την τομάτα μέσα στη χρονιά είναι 500 Χ 2,5 + 800 Χ 1,80 + 1100 Χ 0,60 = 3350 ευρώ

 

Ο υπολογισμός των εσόδων γίνετα γιατί θέλουμε να συγκρίνουμε τις διαφορετικές καλλιέργειες ή τις εκτροφές μέσα σε μια εκμετάλλευση. Δεν αρκεί μόνο αυτό. Πρέπει να υπολογίσουμε και τις δαπάνες  κάθε καλλιέργειας. Κατά κάποιο τρόπο θέλουμε να ξέρουμε το κέρδος που αφήνει κάθε κλάδος παραγωγής και πόσο συμβάλει στο εισόδημα των παραγωγών. Ο υπολογισμός δαπανών είναι πιο πολύπλοκη διαδικασία. Χωρίζονται σε σταθερές δαπάνες και μεταβλητές. Σταθερές είναι εκείνες που δεν εξαρτώνται από το ύψος της παραγωγής, ενώ οι μεταβλητές εξαρτώνται. Πχ Μια κτηνοτροφική μονάδα που διαθέτει μηχανήματα και εγκαταστάσεις έχει πάγια έξοδα τα οποία δεν εξαρτώνται από το πλήθος των εκτρεφομένων ζώων. Οι ζωοτροφές όμως που καταναλώνει η επιχείρηση εξαρτάται από τον αριθμό των εκτρεφομένων ζώων, επομένως το κόστος των ζωοτροφών αποτελεί μεταβλητή δαπάνη. Πολλές φορές οι παραγωγοί όταν μιλούν για δαπάνες αναφέρονται μόνο στις μεταβλητές δαπάνες αγνοώντας πχ τα ενοίκια ιδίων εδαφών ή τις αποσβέσεις κτιρίων ή την συντήρηση μηχανημάτων.